تحیر مرتدان (قرآن)انسان مرتد به انسان متحیر تشبیه شده است. زیرا او در میان اجابت شیاطین و یاران هدایتگر متحیر است. ۱ - سرگردانی در تعیین مسیرتحیر مرتدان به انسان متحیر، در اجابت شیاطین گمراه کننده و یاران هدایتگر تشبیه شده است. قل اندعوا من دون الله ما لاینفعنا ولایضرنا ونرد علی اعقابنا بعد اذ هدنا الله کالذی استهوته الشیـطین فی الارض حیران له اصحـب یدعونه الی الهدی ائتنا قل ان هدی الله هو الهدی وامرنا لنسلم لرب العــلمین.(بگو: «آیا غیر از خدا، چیزی را بخوانیم (و عبادت کنیم) که نه سودی به حال ما دارد، نه زیانی؛ و (به این ترتیب،) به عقب برگردیم بعد از آنکه خداوند ما را هدایت کرده است؟! همانند کسی که بر اثر وسوسه‌های شیطان، در روی زمین راه را گم کرده، و سرگردان مانده است؛ در حالی که یارانی هم دارد که او را به هدایت دعوت می‌کنند (و می‌گویند: ) به سوی ما بیا! » بگو: «تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور داریم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. ) ۲ - احتجاج بر مشرکیناین آیه احتجاج بر مشرکین است به لحن استفهام انکاری، و اگر از اوصاف بت‌ها و شرکایشان مساله نفع و ضرر نداشتن را ذکر کرد، وجهش- همانطوری که قبلا هم گفته‌ایم- این است که انسان به طور کلی به خاطر یکی از دو جهت برای خود معبود می‌گیرد- حال چه آن معبود حق باشد و چه باطل - و آن دو جهت یکی امید به خیر است و دیگری ترس از شر. بنابراین، وقتی در معبود آدمی نه امید خیری است و نه از شری جلوگیری می‌کند، چرا انسان در مقابلش خاضع شده و آن را پرستیده و به درگاهش تقرب بجوید؟ اين جمله در حقیقت اشاره به آن است كه معمولا كارهاى انسان از يكى از دو سرچشمه ناشى مى‌شود يا به خاطر جلب منفعت است (اعم از اينكه منفعت معنوى يا مادى باشد) و يا به خاطر دفع ضرر است (اعم از اينكه ضرر معنوى يا مادى باشد) چگونه شخصى عاقل كارى انجام مى‌دهد كه هيچيك از اين دو عامل در آن وجود نداشته باشد؟ ۳ - پانویس
۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۴۳۹، برگرفته از مقاله «تحیر مرتدان». |